In het verleden vaak massaproducten die echter de laatste jaren beduidend beter geworden zijn. Afhankelijk van de ligging van de wijngaarden en het vakmanschap van de wijnmaker zijn er grote verschillen. Het zijn vaak delicate, licht fruitige en frisse wijnen waarvan sommige een karakteristiek amandelvleugje in neus en smaak vertonen met een tamelijk lange ziltige afdronk.

De wijnen worden opgevoed in roestvrij staal en zijn in het algemeen niet lang houdbaar. Soaves gemaakt van een bepaald perceel met DOC aanduiding verschijnen als Soave Classico DOC op de markt. De Soaves zijn over het algemeen vriendelijk geprijsd en doen het zeer goed als aangename terraswijnen. Suavia uit Soave en Allegrini uit Fumane zijn bekende producenten van mooie Soaves.

Een andere mooie witte wijn uit dit gebied is de DO Lugana. Meestal gemaakt van minstens 90% Turbiana-druiven. Ook deze Lugana’s zijn heerlijk fruitige wijnen met vaak de geur van peer, perzik en soms iets floraals. De lugana’s komen uit een klein gebied iets ten zuiden van het Gardameer en sommige wijndomeinen bevinden zich in de provincie Lombardia. Ze zijn net als Soave niet lang houdbaar, maar lekker frisse wijnen.

Turbiana lijkt een verbastering van ‘Trebbiano’ te zijn, maar let even op. Het druivenras wat in de volksmond doorgaat als trebbiano, is feitelijk trebbiano toscano en dat is weer een synoniem voor ugni blanc, het belangrijkste druivenras voor cognac. Turbiana is waarschijnlijk wel een verbastering van trebbiano di soave of trebbiano di lugana en die is weer hetzelfde als … verdicchio! Waarschijnlijk welbekend uit de Marche-streek van de DO Verdicchio dei Castello di Jesi. Een gecompliceerd verhaal maar wel illustratief voor de Italiaanse wijnindustrie.

Lugana is ook weer een heerlijke terraswijn die het vooral goed doet 's avonds op een terras in Verona of Bergamo met een paar olijfjes of een paar chips, al kijkende naar de paraderende Italianen. Meestal zijn deze wijnen iets duurder dan Soave en ze worden vooral door de Italianen zelf gedronken. Vaak lastig te verkrijgen in onze contreien. Bertani, Zenato en Marangona zijn bekende producenten van mooie lugana’s.

Er zijn nog talrijke andere witte druivenrassen in Veneto die niet echt bijzonder zijn. Een uitzondering is wellicht de Vespaiolo.

De druif dankt zijn naam aan de wespen (vespa) die worden aangetrokken door de rijpende suikers in de druiven. De aanwezigheid van wespen kan worden beschouwd als een gevaar voor de wijnbouw, niet alleen vanwege hun neiging om de druiven te beschadigen om de zoete pulp binnen te krijgen, maar ook vanwege het gevaar dat ze kunnen veroorzaken voor wijngaardwerkers in het gebied.

De bekende wijnmaker Maculan maakt van deze witte soort mooie droge exemplaren zoals de Bianco Breganze maar ook een zoete dessertwijn de Torcolato.

Toch moeten we ook de Prosecco’s noemen. Ofschoon veel goedkope meuk uit dit gebied komt, zijn er ook fraaie exemplaren, vooral uit het gebied waar ze oorspronkelijk ontstaan zijn; Conegliano en Valdobbiadene ten noordwesten van Venetië in de provincie Treviso, beide met een DOCG-classificatie.

Het succesverhaal begon in 1876 met de oprichting van de eerste wijnbouwschool van Italië, waar lokale wijnboeren de beste wijnbouwmethodes geleerd kregen en na verloop van tijd begonnen ze met de productie van schuimwijn in drukvaten. Het heuvelachtige gebied Conegliano-Valdobbiadene kreeg in de zestiger jaren een DOC erkenning en in het jaar 2009 volgde de hoogste classificatie: de DOCG. Het gebied omvat ruim 6.500 hectare en is verdeeld over 15 gemeentes.

Voor dit soort wijn heersen de perfecte omstandigheden: niet al te hete zomers en geen strenge winters met genoeg neerslag, zodat de goudgele Glera-druif optimaal rijpt. Eigenlijk was de oorspronkelijke naam van de druif Prosecco met onderrassen als P-Tondo en P-Lungo. Maar uit het oogpunt van commercie is de naam van het druivenras Prosecco veranderd in Glera, zodat Prosecco als een beschermde naam gedeponeerd kon worden. Dit is weer een actueel probleem in de Europese wijnwetgeving. Kroatië wilde zijn zoete dessertwijn genaamd Prosec op de markt brengen, maar Italië heeft geprotesteerd in Brussel. De naam Prosec lijkt te veel op Prosecco, dus er was herrie in de tent.

De absolute top Prosecco komt van het 100 hectare kleine gebied Cartizze en verkrijgen de aanduiding Superiore de Cartizze op het etiket. Door het semi-continu proces in de drukvaten kan er tot zes keer per jaar prosecco worden afgevuld.

Bij de Frizzante-versie mag koolzuurgas aan de wijn worden toegevoegd

In tegenstelling tot Champagne, Cava, Sekt en Crémant is prosecco-productie een heel ander proces. De gisting geschiedt niet op fles maar in roestvrijstalen tanks. Eigenlijk wordt de tweede gisting op fles overgeslagen. Minder romantisch dan Champagne, Crémant en Sekt, maar toch zijn goede Prosecco’s best aardig.

Ook bij Prosecco zijn er weer onderverdelingen in Prosecco Spumante, Prosecco Frizzante en Prosecco tranquillo al naar gelang de hoeveelheid koolzuurgas. De echte Prosecco Spumante moet minstens 3 atmosfeer druk in de tank vertonen, zo niet wordt het een Frizzante. Er moet minimaal 85% van de druivensoort Glera gebruikt worden welke meestal wordt aangevuld met andere autochtone rassen of internationale druivensoorten als Chardonnay, Pinot Blanc of Pinot Gris.

Het alcoholgehalte is minstens 10,5%, zuurrest van min. 4,5 g/lt en droogextract van 15 g/lt. Prosecco is er in de smaakuitvoeringen droog en halfdroog. Gedurende de laatste jaren is de vraag enorm gegroeid en in 2017 bedroeg de productie meer dan 3,2 miljoen hectoliter afgevuld in jawel: honderden miljoenen flessen. Het consortium verwacht in 2025 een half miljard flessen te produceren.

Er is echter een schaduwzijde aan de ongebreidelde groei: een deel van de bevolking rondom Treviso is er helemaal klaar mee dat hele natuurgebieden gerooid worden om plaats te maken voor steeds meer wijngaarden met Glera-aanplant. De innige samenwerking tussen de wijnindustrie en de politici van Lega Nord is niet bepaald gunstig voor de belangen van de getroffen inwoners.

De Prosecco’s worden gemaakt met de Charmat-methode in drukvaste rvs-containers, vernoemd naar de Franse uitvinder Eugène Charmat. In gesloten tanks wordt een tirage van basiswijn, suiker en gist gepompt die door gisting een druk van 6 ato kan bereiken. Met deze methode, veel goedkoper dan de traditionele champagnemethode, kan er meerdere keren per jaar onder druk afgevuld worden. Nog goedkoper kan gewerkt worden als er koolzuurgas bijgepompt wordt. Dit mag niet bij Prosecco, maar wel bij de Frizzante-bereiding.

Veneto kent ook diverse soorten autochtone druivenrassen, maar zelden worden hiervan cépagewijnen gemaakt. Een zoete specialiteit is de muscatelwijn Fior d’Arancio die als passito gevinificeerd wordt en een uitstekende dessertwijn oplevert.

Wijnhuis Maculan uit Breganze experimenteert met veel autochtone rassen en is bekend voor een edelzoete specialiteit Acini Nobili die edele rot heeft ondergaan, maar niet door vochtige weersomstandigheden zoals in de Sauternes of in de Neusiedlersee, maar door opslag van de rijpe druiven in vochtige geklimatiseerde ruimtes.

Wijnbeschrijving

⦁ Prosecco Spumante di Valdobbiadene Superiore Millesimato DOCG 2018 Brut van Villa Sandi. Een klassieke jaargangsvariant van Villa Sandi. Heel lichtgeel met aroma’s van appels, iets nootachtigs en een beetje biscuit. Smaak met peer en citroengras. Opgevoed in rvs-tanks. Alcohol: 11,0%, restzuur: 5,6 g/l, restsuiker: 11,0 g/l. Drinktemperatuur: 8-100 C. Prijs 12,10 euro. Villa Sandi is een grote Prosecco producent die naast de Charmat-methode ook nog Metodo-Classico Spumante maakt. Een zeer bekend huis in Valdobbiadene met 450 hectare wijngaard en een productie van ca. 4,5 miljoen flessen.

⦁ Soave Classico DOC 2018 van Azienda Ag. Suavia uit Soave. 100% Garganega. Een cépage Soave van Garganega. In de neus licht floraal met citrus en vlierbes met licht aromatische smaak en iets mineralisch in de afdronk. Sommige ruiken ook kamille. Opvoeding in rvs. Alkohol 12,0%. Drinktemperatuur 8-100 C. Goed bij gepocheerde vis, asperge en schaaldieren. Prijs: 8,10 euro. Suavia is de antieke naam voor het beroemde wijndorp Soave. Wijngaarden van ca. 12 hectare liggen in de heuvels van Fittà met stokken van 50 jaar en ouder op vulkanische grond met veel basalt. Eigendom van familie Tessari. Vier dochters runnen de business.

⦁ Soave Classico ‘Monte Carbonare’ DOC 2017. Ook van Suavia. 100% Carganega. Een meer mineralische Soave met complexe aroma’s van abrikoos en sinaasappel en iets peer- en kamilleachtig. Lange en iets ziltige afdronk. 15 maanden opgevoed in rvs op eigen gist. Alkohol: 12,5% . Drinktemperatuur 10-120 C. Extract: 21,0 g/l, restzuur: 5,9 g/l. Goede begeleider van gegrilde vis, risotto en asperges. Prijs: 12,10 euro.

⦁ Lugana, ‘San Benedetto’ DOC 2019 van Zenato Az. Vitivinicola. Peschiera del Garda. Cépage van 100% Turbiana. Aroma’s van perzik, citrus en amandelen. In de smaak ook peer en een hint van gember. Opvoeding in rvs. Alcohol: 13,0%. Extract: 26,0 g/l, restzuur: 6,5 g/l en restsuiker: 6,0 g/l. Drinktemperatuur: 8-100 C. Goede begeleider van gevogelte en groenteschotels. Prijs: 9,60 euro. Eigendom van familie Zenato met 75 hectare iets ten zuiden van het Gardameer. Veel export naar USA en Canada.

⦁ Lugana, Marangona, DOC Lugana. Bio. Prijs 9,80 euro

⦁ Lugana, Marangona, TreCampane, DOC Lugana Bio Prijs 11,80 euro

⦁ Lugana, Marangona Cemento, DOC Lugana Bio Prijs 16,50 euro

⦁ Vespaiolo Bianco Breganze DOC 2018 van Maculan. Cépage van 100% Vespaiolo een autochtone, vrij onbekende druif uit Veneto. Witte wijn met aroma’s van abrikoos, perzik, kruisbes en nectarine. Een lange ziltige en muntachtige afdronk. 4 maanden opgevoed in rvs met een alcoholgehalte van 12,0%. Extract: 22,8 g/l, restzuur: 6,9 g/l en restsuiker: 0,6 g/l. Drinktemperatuur 8-100 C. Goede begeleider van gebakken en gegrilde vis, risotto en asperges. Maculan met een slordige 40 hectare wijngaarden op diverse plaatsen in Veneto heeft een reputatie als het op wijnen van minder bekende druivenrassen aankomt. De standplaats is Breganze vlakbij Vicenza met zo’n 9.000 inwoners. Prijs: 11,10 euro.

⦁ ‘Bertarosé’ Rosato Chiaretto Verona IGT 2018 van Bertani. Cuvée van 75% Molinara en 25% Merlot. De wijn is een blend van Molinara en wit! gevinificeerde Merlot-druiven. Delicate aroma’s van grapefruit en wat bloesem met een hint van aardbeien. Opvoeding in RVST met een alcoholgehalte van 12,0%. Extract: 23,55 g/l, restzuur van 6,35 g/l en restsuiker van 3,85 g/l. Drinktemperatuur: 8-100 C. Goede begeleider van gevogelte, pizza en pasta. Bertani is een hele grote jongen met ca. 200 hectare wijngaard en veel verschillende soorten wijn. Oorspronkelijk komt de familie Angelini uit Marche en door veel aankopen van andere wijnhuizen en wijngaarden is deze firma groot geworden in Italië. Ze bezitten ook wijnhuizen in Toscana en Friuli. De belangrijkste wijngaarden strekken zich uit van de heuvels van Valpolicella via Valpantena en Bardolino tot aan de heuvels rondom Soave. Prijs: 9,10 euro.

⦁ ‘Cornorotto’ Marzemino Veneto IGT 2015 van Maculan. Cépage van 100% Marzemino. Typisch een wijn van Maculan die graag met autochtone rassen experimenteert. Deze wijn vertoont wel wat gelijkenis met Teroldego en Refosco met aroma’s van kruidnagels, cederhout, zwart fruit en voor sommige proevers en ruikers ouderwets potlood. Mooie zachte tannines met een friszure afdronk. Opvoeding van 6 maanden in grote houten foeders. Alcohol: 13,5%. Extract: 28,0 g/l, Restzuur: 4,5 g/l en restsuiker van 1,8 g/l. Drinktemperatuur: 16-180 C. Wijnhuis Maculan uit Breganze. Prijs: 13,10 euro.

⦁ Valpolicella DOC 2018 van Allegrini. Instap Valpolicella en zoals bijna alle Valpolicella’s een cuvée. Deze: 65% Corvina, 30% Rondinella en 5% Molinara. Opvoeding: 5 maanden in RVST. Nog een zeer jonge Valpolicella met rijp fruit en vol van smaak. Aroma’s van kersen, blauwe bessen en pruimen, kruidig en nog iets van sinaasappelzeste. Alcohol: 13,0%, extract: 32,3 g/l, restzuur: 5,35 g/l en restsuiker van 3,70 g/l. Drinktemperatuur: 18-200 C. Prijs: 10,00 euro. Allegrini zetelt in Fumane en heeft meerdere wijngaarden in Sant’Ambrogio en San Pietro en behoort tot de top Valpolicella producenten. Bezit tevens een soort van cru-gebiedje in het beroemde perceel Palazzo della Torre. Een totaal oppervlak van ruim 100 hectare.

⦁ Valpolicella “Capitel San Rocco” CI Superiore Ripasso DOC 2016 van Tedeschi. Een cuvée van 30% Corvina, 30% Corvinone, 30% Rondinella en 10% Dindarella. Een nog vrij jonge Ripasso 24 maanden opgevoed in Sloveens eikenhouten foeders. Vrij zoet met aroma’s van kersen en pruimen met een touch van salie en rozemarijn en iets rokerig in de afdronk. Alcohol: 14,5%, restzuur: 6,6 g/l, restsuiker: 4,8 g/l, extract: 36,0 g/l. Drinktemperatuur: 16-180 C. Prijs 13,10 euro. Een historisch wijndomein uit San Pietro ten noorden van Verona bekend om zijn Ripasso’s en Amarones. Wijngaarden in de omgeving van de bekende streek Monte Olmi met een leem- en kalkhoudende ondergrond. Bezit ook wijngaarden in de heuvels tussen Fumane en Sant ‘Ambrogio. Opgericht in 1824 en nog steeds in bezit van de familie Tedeschi. Aanplant van ca. 45 hectare met een jaarproductie van 500.000 flessen.

⦁ Amarone della Valpolicella Classico DOCG 2010 van Bertani. Cuvée van 80% Corvina en 20% Rondinella. Pas negen jaar na de oogst wordt deze krachtpatser pas op de markt gebracht. Hij heeft dan zeven jaar op hout gelegen en 2 jaar op fles. Door de langzame droging van de druiven voor de gisting en de extreem lange opvoeding op hout voor botteling krijgt deze Amarone-wijn enorme diepgang en kracht gecombineerd met elegantie. Een klassieke Amarone van topkwaliteit met een complexe neus van tabak, leer, frambozen en bramen. Nog iets zuur in de mond en krachtige tannines en zeer lange afdronk. Alcohol: 15,0%, Restzuur: 5,55 g/l, restsuiker: 5,6 g/l en extract van 35,85 g/l. Drinktemperatuur: 18-200 C. Krijgt van James Suckling, Decanter en Veronelli 95 punten. Prijs: 91,40 euro.

⦁ “Torcolato” Breganze DOC 2015 van Maculan. Cépage van 100% Vespaiolo. Een dessertwijn van het vrij onbekende druivenras Vespaiolo. De druiven worden zeer laat geoogst, streng geselecteerd en vijf maanden gedroogd voordat de gisting plaats vindt. Opvoeding gedurende 12 maanden op barriques nieuw/gebruikt 30/70. Alcohol: 14,0%, extract: 160,0 g/l, restzuur: 5,8 g/l en restsuiker 130,0 g/l. Drinktemperatuur: 14-160 C. Een prachtige, zeer bekende edelzoete wijn uit Veneto met aroma’s van gedroogde abrikozen, witte truffel, honing en salie. In de mond exotisch zoet, maar niet plakkerig en toch nog restzuur. Goede begeleider van desserts, gerijpte kaas, gebak en terrines. Prijs: 19,20 euro (0,375 l)